Հայաստանի մարդու իրավունքների պաշտպան Արման Թաթոյանը չհայտարարված այց է իրականացրել Երևանի Նիկողայոս Տիգրանյանի անվան տեսողության խանգարումներ ունեցող երեխաների համար 14 հատուկ դպրոց։ Նա ուսումնասիրել է դպրոցի պայմանները, առանձնազրույցներ ունեցել երեխաների հետ, ծանոթացել նրանց առօրյային։
«Մեր նպատակն է երաշխավորել այս դպրոցում սովորող երեխաների իրավունքները, նպաստել կարծրատիպերի վերացմանը և գործադրել ջանքեր, որպեսզի այստեղ սովորող երեխաները լինեն հասարակության լիարժեք անդամ՝ բացահայտելով նրանց կարողությունները: Մենք պետք է երեխաներին սովորեցնենք ինքնուրույն կյանք վարելու հմտություններ, գնահատենք նրանց ներուժը և բացառենք որևէ տեսակի մեկուսացում»,- ասել է Մարդու իրավունքների պաշտպանը։
Ինչպես այս, այնպես էլ մի շարք այլ հատուկ դպրոցներում շատ խնդիրներ լուծվում են անձնային մակարդակում աշխատակիցների բարեխղճությամբ, սակայն բացակայում է պետության համակարգված միասնական քաղաքականությունը, որը պրակտիկայում կապահովեր երեխաների իրավունքների պաշտպանության ամուր մեխանիզմ:
Դրական է, որ այս դպրոց Մարդու իրավունքների պաշտպանի աշխատակազմի նախորդ այցերի ընթացքում արձանագրված խնդիրների լուծման ուղղությամբ հաստատությունը որոշակի քայլեր է ձեռնարկել (բուժկետում բացվել է մի քանի մատյան, իրականացվել են որոշակի վերանորոգման աշխատանքներ և այլն)։
Դպրոցի մշտադիտարկումը, այդ թվում՝ այցերը դպրոց արձանագրել են խնդիրներ, որոնք համակարգային բնույթի են և բնորոշ են գրեթե բոլոր նման հաստատություններին: Օրինակ՝ գրեթե բոլոր հաստատություններում առկա են լուրջ խնդիրներ բուժծառայությունների կազմակերպման հարցում: Բավարար չեն բժշկական անձնակազմի սոցիալական երաշխիքները, բացակայում են նրանց վերապատրաստման հստակ մեխանիզմներ: Գոյություն չունի երեխաների նկատմամբ հնարավոր բռնության կամ երեխաների վնասվածքների կանխարգելման, այդ դեպքերի արձանագրման մատյանները լրացնելու եւ այլ կառույցների (օրինակ՝ հիվանդանոց կամ պոլիկլինիկա) հետ աշխատանքի միասնական պրակտիկա:
Բոլոր նման հաստատություններում պետք է առավել մեծ ուշադրություն դարձվի երեխաների մասնավոր կյանքի երաշխավորմանը:
Թիվ 14 հատուկ դպրոցի հետ կապված՝ հրատապ լուծման ենթակա խնդիր է բրայլյան դասագրքերի բացակայությունը. առկա հատուկ դասագրքերի քանակը խիստ անբավարար է: Երեխաները եւ ուսուցչական կազմը ստիպված են օգտագործել հանրակրթական դպորցների համար նախատեսված դասագրքեր։ Այդ դասագրքերը հարմարեցված չեն տեսողական խնդիրներ ունեցող երեխաների կարիքներին: Ուսուցիչների համար պետք է լինեն վերապատրաստման այնպիսի դասընթացներ, որոնք ուղղված են դպրոցում սովորող երեխաների հետ վերաբերմունքի հատուկ հմտությունների կատարելագործմանը։
Մարդու իրավունքների պաշտպանն իր իրավասության սահմաններում կցուցաբերի աջակցություն արձանագրված խնդիրների լուծման ուղղությամբ, այդ թվում՝ համատեղ աշխատելով բոլոր իրավասու մարմինների հետ։
Հիշեցնենք, որ ՀՀ մարդու իրավունքների պաշտպանը երեխաների իրավունքների հարցում օժտված է միջազգային կոնվենցիոն կարգավիճակով, մասնավորապես՝ իրականացնում է «Երեխայի իրավունքների մասին» ՄԱԿ-ի՝ 1989 թվականի նոյեմբերի 20-ին ընդունված կոնվենցիայի դրույթների կիրառության մշտադիտարկում, ինչպես նաև երեխաների իրավունքների խախտումների կանխարգելում և պաշտպանություն: